Borstelwormen

{flike}

Bron: Maandblad van De Natuur in Huis, Alphen aan de Rijn

Soms tref je wel eens levende wezens aan in je aquarium, die je er zelf toch echt niet bewust hebt ingedaan. Die komen dan als larfje of eitje met planten of ander materiaal mee, en zien kans zich in je aquarium verder te ontwikkelen. De insluiper die ik hier beschrijf, heeft zich al in redelijk veel aquaria weten te vestigen.

Het is een wormachtig dier met over zijn hele lijf een soort borstels. We noemen het daarom een borstelworm. Borstelwormen (Polychaeta, veel haar) zijn een grote klasse van ringwormen, die bijna uitsluitend in zee leven. Er zijn meer dan 11.000 soorten beschreven in deze klasse, De kleinste zijn ongeveer 1 millimeter groot, terwijl de grootste tot 3 meter lang kunnen worden. De zagers en zeepieren die zeevissers gebruiken als aas zijn voor ons de bekendste uit deze klasse.

Omdat ze in de bodem leven, valt helemaal niet op dat je aquarium dergelijke bewoners heeft. Soms zijn ze zichtbaar als je het zand tegen de ruit hebt liggen. Je ziet ze dan in een gangetje liggen, dat ze hebben vrijgemaakt in de bodem. Veel beweging zit er nooit in.

Ze komen vaak (tegen hun zin) tevoorschijn als je een bos planten uit de bodem haalt. Ze zitten dan tussen de wortels, en komen dan samen met de wortels en het zand dat nog tussen de wortels zit, vrij in het water. Ze beginnen dan enorm te kronkelen, in dichte S-bochten, en proberen zo snel mogelijk weer in de bodem te kruipen. Meestal halen ze dat niet, de vissen zullen zo’n buitenkansje niet laten lopen. De vissen moeten echter niet te klein zijn om de worm van maximaal 10 cm aan te kunnen.

Sommige mensen zien de wormen er voor aan in het donker op rooftocht te gaan en de garnalen populatie uit te dunnen. Vanuit de zeewater aquaristiek hebben borstelwormen inderdaad de naam rovers te zijn. Maar er zijn ook borstelwormen die zich voeden met organisch materiaal, algen of bacteriën. Een detailfoto van de kop van “onze” borstelworm laat in elk geval geen kaken van betekenis zien. En met alleen zachte monddelen lijkt het verorberen van een garnaal een lastige opgave.

Behalve de wormen die worden opgegraven te verwijderen of op te laten eten door de vissen, is geen effectieve bestrijding bekend. Het is ook niet nodig om ze uit je aquarium te verbannen. Ofschoon de dieren er nogal onaangenaam uit zien, zijn ze volkomen onschuldig.