Waarom vechten vissen?

Bron: Maandblad van Aquavo, Purmerend

Vaak zien we vissen in een aquarium vechten. Waarom? Met wie? De vechtdrang of agressie richt zich tegen de individu in de omgeving waarvan men last heeft. In de meeste gevallen zal dit een soortgenoot zijn en dan wordt er niet alleen door de zogenaamde. vechtlustige soorten gevochten, maar ook door de meer vreedzame soorten zoals tandkarpers en zalmen. Het vechten is geen privilege van de mannetjes, want als er concurrentie in het spel is, doen ook de vrouwtjes er aan mee.

Gevechten tussen twee verschillende soorten worden soms ook gezien, wanneer de ouders hun jongen verdedigen of als een holbewonende soort indringers uit zijn omgeving verjaagt. Dan zijn die verschillende soorten elkaars concurrenten, wat individuen van dezelfde soort altijd zijn, al was het alleen maar broodnijd. Ze zijn immers op hetzelfde voedsel aangewezen. Ook kan het om een vrouwtje of een schuilplaats gaan. Met soortgenoten wordt dan ook heftig gevochten. Bepaalde vechtmethoden kunnen alleen maar met succes aangewend worden tegen gelijksoortige tegenstanders. Als de ene vis zou drukken en de andere zou trekken heeft het hele gevecht geen zin.

Voornaamste inzet bij de meeste gevechten is het territorium, het gebied rondom een bijzonder object, dat ook voedsel kan zijn. Bij vissen is het in de regel het nest of een vrouwtje.

Zo heeft het afstand houden het nuttig maken van alle beschikbare mogelijkheden tot gevolg. Gevechten van het territorium zijn zichtbare tekens bijv. stenen of planten. Verplaatsen we die tekens, dan heeft de vis dat niet in de gaten. Als echter een afstand van dertig centimeter tot het territoriumcentrum van één van de twee dier overschreden wordt, houdt het vertrouwen op en wordt de oorspronkelijk grens weer verdedigd.

Visgevechten vinden gewoonlijk volgens speciale regels plaats. Vooral als de tegenstanders over gevaarlijke wapens beschikken of waarbij de sterke wint zonder dat als regel de verliezer wordt gedood. Meestal zijn de verwondingen niet ernstig. Bij de Cichliden hebben de grotere soorten een gevaarlijk gebit. Eerst wordt gedreigd door de vinnen te spreiden. Het kan best zijn dat dan al één van de dieren die zich de zwakkere voelt, het hazenpad neemt. Dan is de strijd beslist. Een aquarium heeft maar een beperkte vluchtmogelijkheid, zodat vaak één van de dieren toch wordt afgemaakt. Iets wat in de natuur nooit voorkomt. De vechtdrang is dus het gevolg van de onnatuurlijke toestand die in het aquarium heerst en de eigenaar dient het zwakkere dier dan ook uit de bak te verwijderen, omdat het niet zoals in de natuur kan vluchten. Vechten kan op allerlei manieren gebeuren. Met het gebit, de staart, bekken trekken, enz. Soms zijn de dieren even sterk en kan de strijd vele uren duren. Gevechten dienen ook om de rangorde onder de dieren te bepalen. Zulke rangorden zijn het meest bij tandkarpers bekend. Bij zwaarddragers en guppen is dit prachtig te bestuderen. Voorop gesteld dat de bak groot genoeg is. In een te kleine bak worden de sociale verhoudingen namelijk sterk vertekend. Heel mooi is de rangorde te zien in een kleine groep mannetjes van de Malabarbarbeel. Doet men er ongeveer tien in een matig beplant aquarium van. 60x35x35 centimeter, dan kan men de rang waartoe elk dier afzonderlijk behoort herkennen aan de stand die het inneemt. Hoe lager het dier in rang is, des te schuiner het met zijn kop omhoog gericht moet staan (tot 45 graden toe). Dit is speciaal het geval als een hogere in rang hem passeert.

De verslagenen vluchten doorgaans steeds naar een gebied, dat voor een bepaalde vissoort minder belangrijk is. Zijn de nesten op de bodem, dan is het oppervlak vluchtgebied. Bij vissoorten met drijvende nesten is dat de bodem. Wide kempvissen vechten zelden langer dan 12 tot 20 minuten, maar doorgeselecteerde exemplaren houden het wel drie tot zes uren vol en er schijnen zelfs individuen te bestaan die het vechten vierentwintig uren onafgebroken presteren. Het zal je vrouw maar wezen.