Aquarium inrichten en nog veel meer

{flike}

Door: W. van Wezel, Bron: Maandblad Danio Rerio Delft

In dit artikel wil ik trachten mijn visie te geven over aquarium inrichting. Wat zijn de belangrijke punten waar moeten we rekening mee houden. Allereerst moeten we weten wat voor soort aquarium we wensen neer te zetten. Een speciaal aquarium met Malawi of Tanganyika Chicliden vraagt natuurlijk een heel andere inrichting dan een speciaal aquarium met discusvissen of een Hollandse plantenbak. Uiteraard zal aan de inrichting van deze speciaal aquaria net zoveel aandacht besteedt moeten worden als aan de plantenbakken. Denk aan decoratiemiddelen in de vorm van hout of maaskeien voor het creëren van leefomstandigheden en schuilmogelijkheden voor de vissen. Uiteraard moet worden getracht een zo natuurlijk mogelijk biotoop voor de gekozen vissoort te creëren. Hoewel de plantenkeuze is deze speciaal aquaria wat beperkt is en in sommige bakken niet eens mogelijk, kan ik toch intens genieten van deze speciaal aquaria.

Toch zou ik er zelf niet meer aan willen beginnen, want ik ben een plantenfreak en wil een aquarium zien met zoveel mogelijk plantensoorten. Het liefst zou ik een aquarium van vier meter bezitten om wat betreft de inrichting helemaal los te kunnen gaan, maar mijn echtgenote vind een bak van 1.80 meter ruim voldoende.

Aquariuminrichting is niet moeilijk
Ja, dat kan ik gemakkelijk zeggen als je een halve eeuw met deze hobby bezig bent. In al die jaren leer je natuurlijk de planten kennen, je weet de naam je weet hoe groot ze worden hoeveel licht ze nodig hebben enz, enz. Er zijn de laatste jaren veel nieuwe soorten bij gekomen, dat doet me bijzonder veel plezier. Helaas zijn niet alle nieuwe soorten een succes voor onze hobby, sommige bovenwater gekweekte soorten kwijnen weg als ze gedwongen worden onderwater verder te groeien. Gelukkig weten de meeste liefhebbers welke soorten goed houdbaar zijn in het aquarium. Toch levert de handel enkele soorten die het best een paar weken uithouden, maar dan?

De planten
Omdat negentig procent van onze aquariumplanten eigenlijk moerasplanten zijn, zullen we in het begin extra aandacht moeten schenken aan de leef/groei omstandigheden willen we geen opstartproblemen ondervinden in het aquarium. De pas aangekochte bovenwater gekweekte planten zullen heftig protesteren wanneer wij gelijk allerlei groeimiddeltjes in het water gooien en de volle verlichting ineens aandoen. Dit zal de totale waterhuishouding van het aquarium geen goed doen, niet doen dus.

Waterplanten
Vooral het gebruik van echte waterplanten zoals diverse Vallisneria soorten en hoornblad is bij een pas opstartend aquarium zeer gewenst, zo niet onontbeerlijk. Bij het vullen van de bak is het beter om het water zo neutraal mogelijk te houden. Nog beter is om 50 % osmosewater bij 50% leidingwater te gebruiken bij het opstarten. Ook moet in deze periode zuinig met de verlichting worden omgesprongen om deze daarna langzaam weer op te bouwen.

CO2
Het gebruik van CO2 is de eerste twee drie weken niet gewenst, omdat de planten na het inplanten eerst een nieuw wortelstelsel moeten aanmaken alvorens zelf een bijdrage te leveren aan het biologisch deel in het aquarium. Na ongeveer 14 dagen gaan ze pas CO2 opnemen en zuurstof produceren, ook in deze periode zullen de nitrificerende bacteriën het ontstane nitriet omzetten in nitraat wat door de planten weer wordt opgenomen.

Bodemsamenstelling
Over de bodemsamenstelling wil ik niet zo veel kwijt in dit artikel, ik gebruik zelf nooit een voedingsbodem. Waarom niet? Omdat ik mijn planten niet met rust kan laten en ik geen zin heb in stofwolken rotzooi uit mijn bodem wanneer ik mijn compositie aan het wijzigen ben. Ik start meestal met schoongebrand grind van 1 tot 2 mm en een klein deel filterzand.

Plantenvoeding
Als sommige plantensoorten toch iets extra’s nodig hebben compenseer ik dit door enkele leemballen tussen de wortels te stoppen. Deze leembollen maak ik zelf met sportvissersleem, ijzeroxide en spoorelementen. Deze combinatie bevalt goed gezien de resultaten tot nu toe. De rest van de plantenvoeding voeg ik gedoseerd toe via het water. Ook prefereer ik mijn bodem aan de achterkant behoorlijk hoog aan te brengen. Het voordeel is dat de afvalstoffen van vissen en planten zich altijd aan de voorkant bevinden. Het wordt dan een kleine moeite om dit bij de noodzakelijke waterverversing weg te zuigen. Water verversen is en blijft noodzakelijk ook al heb je er de grootste en duurste filter op staan. Wekelijks 10% is minimaal of 20% om de 14 dagen (dit telt voor elk type aquarium) Wanneer we dat niet doen is de kans van het ontstaan van diverse algen bijzonder groot, mede door vervuiling van het water. Vervuiling door overbelasting van afvalstoffen van vissen en planten kan heel snel gaan.

Wanden
Over de achterwanden cq. zijwanden het volgende. Laat je niet foppen in de winkel met hele dure nature wanden voor een Hollandse plantenbak. In een Hollandse plantenbak moeten de plantengroepen gescheiden naast elkaar staan met daartussen, als het kan, een donker gat voor de dieptewerking dus gebruik zwarte wanden.

Decoratiematerialen
Natuurlijk is een mooi stuk hout in het aquarium nooit weg, soms staat hij bij mij in de weg omdat ik daar geen planten kwijt kan (ik moet dan weer keuzes maken, hout of… Niet elk stuk hout is geschikt voor het aquarium. Wortelhout uit het veen (echt kienhout) is soms door de grootte moeilijk uit te koken of tot zinken te krijgen. Ook kan dit nog weken lang bruin water afgeven door uitloging wat niet gunstig is voor de helderheid in het aquarium. Versteend hout of imitatie kan een oplossing zijn. Pas op dat er geen schimmelvorming ontstaat op een pas aangekocht stuk hout wanneer dit onderwater wordt geplaatst. Dit ontstaat meestal aan de onderkant. (controleer dat regelmatig)

Verwarming
Het is onzin om zware verwarming elementen te kopen. We hebben te maken met een kamertemperatuur en warmte van de TL buizen. Er werd vroeger een tabel gebruikt dat een aquarium van 100 liter een 100 watt verwarming nodig had, dit is onzin. Uitgaande van een aquarium van 400 liter is een verwarming van 200 watt ruim voldoende. Zwaardere elementen zullen vaker aan en uit schakelen waardoor deze sneller slijten. Handig is ook bodemverwarming of een filter met verwarming.

En nu? Nu gaan we inrichten
Oké, we hebben alle planten vergaard die we nodig hebben voor ons project Ook hebben we een pla6egrond gemaakt, ja toch zeker! Of toch niet. Dat inrichtingsplan is wel handig. Anders zijn we uren bezig of beginnen we steeds weer opnieuw als het niet bevalt. Resultaat een troebele bak waar niets meer mee te beginnen is. Aan de hand van een goed plantenboek kan je zien met welke planten we te maken hebben. Is het achtergrondbeplanting, midden of voorgrondbeplanting dit maakt het inrichten een stuk makkelijker en herkenbaar dus leerzaam. Ook is het handig om te weten hoe snel onze planten straks zullen groeien om de hoogte verschillen van de groepen controleerbaar te houden.

De namen onthouden is handig maar niet noodzakelijk, waar we wel op moeten letten zijn de kleuren. Zeker in de groene varianten heb je diverse groentinten, van heel lichtgroen tot bijna geel en heel donkergroen. Voor de rode soorten geldt bijna hetzelfde, daar hebben we de kleuren rood roze lila en soms bijna paars (maar pas op te veel rood slaat dood). Het allerbelangrijkste van een goed contrast bij een Hollandse plantenbak is de bladvorm.

Zorg bij de inrichting dat er nooit, maar dan ook nooit groepen planten met dezelfde bladvorm naast elkaar staan. Zelfs niet als ze een andere kleur hebben (groen/rood). Waak er voor dat plantensoorten altijd los van elkaar staan dus niet in elkaar gaan groeien. Dit geeft een rommelige indruk en ook moeilijk te onderhouden. Beter is, vooral bij de achtergrondbeplanting een doorkijk naar de wand te creëren, dit komt het diepte effect ten goede. Kienhout leent zich ook uitstekend om plantensoorten van elkaar te scheiden, maar maak het niet te druk.

Niet te veel soorten planten in een bak, de regel is een soort op 10 cm aquariumbreedte (gaat bij mij nooit helemaal op) Ik begin altijd rechts in de hoek met de inrichting, waarschijnlijk omdat ik rechtshandig ben. Wanneer dit een lichtgroene soort betreft en ik zet daar een kleine rode groep schuin voor heb ik mijn eerste diepte effect en kleurcontrast al te pakken. Zet de voorgrondbeplanting niet stijf tegen de voorruit, houd rekening met het schoonmaken van deze ruit want je moet er wel gemakkelijk bij kunnen zonder de planten te beschadigen.

Ik prefereer aquariums met ook zijwanden, waarom? Omdat je dan de mogelijk hebt om randbeplanting tegen de zijwanden te plaatsen vlak bij de voorruit wat een mooi luifeleffect geeft. Wat ik haat zijn aquariums waar ik tegen een smerige laag grind tegen de voorruit aankijk, hier zijn echt andere oplossingen voor (mogelijk een extra afwerkingstrip) Probeer alle techniek in je aquarium zoals verwarming slangen thermometer en CO2 diffuser te camoufleren in de inrichting.

Op het Internet staan veel voorbeelden van een Hollandsenplantenbak. Doe daar je voordeel mee als je je inrichtingsplattegrond gaat maken.

Succes!